23 gevangenen, één groot verhaal
De gevangenis van Mechelen bestaat 150 jaar. Tijd voor feest? Dat lijkt misschien vreemd. Een gevangenis is geen leuke plek. En nieuws uit de gevangenis is zelden goed. Maar toch … In een gevangenis leven mensen. Met gewone en soms bijzondere verhalen. Ze zijn soms mooi en zeker boeiend. Dat ontdek je in een nieuw audio-verhaal.
In een gevangenis zit je vast. Je wacht op je rechtszaak. Of op het einde van je straf. Andere mensen kunnen er niet zomaar op bezoek. Wat leeft er dan binnen de muren? Mensen buiten de gevangenis hebben er veel vragen over. Een audio-verhaal of luister-verhaal probeert een antwoord te geven.
Vrij praten
Het luister-verhaal bestaat uit een reeks opnames. En daarin spelen stemmen de hoofdrol. Ze praten vrijuit. Samen vormen ze een groot verhaal. Je kan het luister-verhaal vinden op internet. Zo kan je de verhalen altijd opnieuw starten, stoppen en herbeluisteren.
Vragen
Wat doen gevangenen? Of ‘gedetineerden’? Want dat is de naam die de overheid gebruikt. Denken zij na over hun leven en hun straf? Wat is het werk van de directeur en de bewakers? Hoe gaan bemiddelaars tussen daders en slachtoffers te werk? Hoe beleven buren een gevangenis? De antwoorden hoor je in 23 opnames van enkele minuten.
Beluister ze hier: megafoonvzw.be/150-jaar-gevangenis-mechelen/
“Onderwijs is een recht”
Dieuwke Goedemé kent het audio-verhaal ‘150 jaar gevangenis Mechelen’ goed. Zij organiseert het onderwijs in deze gevangenis. Gedetineerden kunnen er les volgen.
Wablieft: De gevangenis van Mechelen is een kleine gevangenis. Wat is het verschil met andere gevangenissen?
Dieuwke Goedemé: We delen gevangenissen op in twee soorten. Er zijn arresthuizen en strafhuizen. In een arresthuis wacht je op je rechtszaak of op je straf. Dat heet ‘voorlopige hechtenis’. In een strafhuis ben je daar al voorbij. Je zit je straf uit. Strafhuizen zijn bijvoorbeeld de gevangenissen van Leuven-Centraal, Hasselt, Beveren en Oudenaarde. De gevangenis van Mechelen is een arresthuis. Andere bekende arresthuizen vind je onder meer in Antwerpen, Leuven-Hulp en Gent.
Mensen wachten in Mechelen op hun proces. Hoelang zitten ze hier dan?
Het gemiddelde is ongeveer drie tot vier maanden.
Dat is niet lang. Gedetineerden kunnen hier wel les volgen. Heeft dat zin, voor zo een korte tijd? Wacht je daarmee niet beter tot het strafhuis?
In een arresthuis ben je tijdelijk je vrijheid kwijt. Maar je hebt wel nog al je andere rechten volgens de wet. Dat is je recht op zorg, op bezoek, en ook op onderwijs.
Lang kunnen de lessen dan toch niet duren?
Dat is zo. In strafhuizen kunnen gedetineerden volledige opleidingen volgen. Die duren dan bijvoorbeeld twee jaar. Het zijn bijvoorbeeld opleidingen om bakker of fietsenmaker te worden. In een arresthuis kan je die lessen niet volgen. Hier geven we enkel korte opleidingen. We geven ook wel voorproefjes van lessen die gedetineerden later kunnen volgen, binnen of buiten de gevangenis.
Wat bieden jullie aan?
Dat zijn vooral lessen Nederlands. Daarna volgen opleidingen om een beroep te leren. In Mechelen is dat meubels maken of de basis van elektriciteit. Dat is solderen, lampen vervangen, stopcontacten plaatsen, ... Die lessen duren 40 uur. Ze zijn een deel van een langere opleiding. Slaag je voor dit deel? Dan krijg je daar al een bewijs van.
Zijn vooral de lessen Nederlands belangrijk?
Zeker. In strafhuizen en sommige arresthuizen zijn er lessen NT2. Dat staat voor ‘Nederlands als tweede taal’. Hier in Mechelen kan je die niet volgen. Voor die lessen moeten mensen eerst een test doen. Hoeveel Nederlands kennen ze al? Ze volgen dan les met anderen op hetzelfde niveau. Hier is de gevangenis te klein. Mechelen geeft enkel de lessen ‘Nederlands op de gevangenisvloer’. Dat is de taal leren door het leven van alledag in de gevangenis.
Hoeveel mensen volgen die lessen?
In Mechelen hebben we ongeveer 150 gedetineerden. Voor gemiddeld 50 van hen is Nederlands een vreemde taal. Van hen willen bijvoorbeeld 20 mensen les volgen. Dat is een kleine groep. Daarom kunnen we niet nog eens een verschil in maken per niveau. Dus leren we iedereen ‘Nederlands op de gevangenisvloer’. Dan leer je over de gewoonten in de gevangenis. Maar ook basis Nederlands: jezelf voorstellen, familie en vrienden, de dagen van de week,... Dat is handig voor iedereen.
