Amerikaanse zwarten strijden al 500 jaar tegen onrecht

Een blanke agent doodde de zwarte George Floyd in de Verenigde Staten. Het voorval brengt het land in een sfeer van oorlog. Hoe kon dit gebeuren? De zwarten zijn het onrecht beu. Ze zijn woedend. Wablieft probeert uit te leggen hoe dat komt.



Het leed van de Amerikaanse zwarten begon al 500 jaar geleden. In 1492 ontdekte Columbus het werelddeel Amerika. Dat veranderde veel voor de handel in Afrikaanse slaven. Een slaaf was niet vrij en moest gratis werken voor zijn of haar eigenaar. Vanaf 1518 werden die slaven ook naar Amerika gebracht.

Pas tegen het einde van de 18de eeuw kwam er verzet tegen de slavernij. Dat verzet ontstond in Europa en bereikte ook de Verenigde Staten. Dat Amerikaanse land is gesticht in 1776. De noordelijke staten schaften wat later de slavernij af. Maar de zuidelijke staten deden dat niet. De economie van die staten steunde op de slavernij. Het zorgde voor veel spanning tussen het Noorden en het Zuiden. Er kwam zelfs een oorlog van. Die duurde van 1861 tot 1865.

Het Noorden won die oorlog. Zo kwam er ook een einde aan de slavernij. Maar er kwam geen einde aan het racisme. Vooral in het Zuiden bleef dat racisme bestaan. Tot in de 20ste eeuw waren daar voor zwarten aparte scholen en aparte restaurants. Zwarten hadden ook veel minder rechten. Het verzet hiertegen begon na de Tweede Wereldoorlog.

Het begon bij Rosa Parks

Rosa Parks stapte in 1955 in een autobus. Als zwarte moest ze achteraan gaan zitten. Maar was er vooraan geen plaats meer voor blanken? Dan mochten blanken achteraan gaan zitten. Zwarten moesten dan opstaan. Rosa Parks stond voor een blanke niet op. Ze bleef zitten. Haar verzet was een voorbeeld voor andere zwarten. Rosa Parks overleed in 2005. Ze werd 92 jaar.



Eén man werd de stem van dat verzet. Dat was de dominee Martin Luther King. Hij preekte in een kerk in een streek met veel racisme. Maar Martin Luther King hield van vrede. Hij vroeg om verzet zonder geweld. Zo werd hij een voorbeeld voor iedereen. In de zomer van 1963 hield hij in de hoofdstad Washington voor 250.000 mensen een toespraak. ‘I have a dream’ (ik heb een droom) is nog altijd een heel beroemde toespraak. In 1964 kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede. Maar op 4 april 1968 werd hij door een blanke man vermoord. Martin Luther King was toen 39 jaar.



Malcolm X koos in de jaren 1960 voor een ander verzet. Hij zei dat geweld mocht als dat nodig was. Met de letter X verwees hij naar de slaven die geen naam hadden. Voor hem was ook de islam belangrijk. Volgens de organisatie Nation Of Islam waren de slaven die uit Afrika kwamen moslims. Daarom moesten ook de zwarte Amerikanen moslim worden.  Malcolm X was het vanaf 1963 niet eens met Nation Of Islam. Twee jaar later werd hij door leden van de organisatie vermoord.

Rodney King

Het verzet in de jaren 1960 kreeg een resultaat. In 1964 kwam er in de Verenigde Staten een wet die de zwarten meer rechten gaf. De Civil Rights Act maakte ook een einde aan de aparte scholen en de scheiding van rassen. Maar het maakte alweer geen einde aan het racisme. Dat werd duidelijk in maart 1991.

De zwarte Rodney King reed in zijn taxi in Los Angeles. De politie vond dat hij te snel reed. Blanke agenten trokken hem uit de auto en sloegen hem heel hard. Een getuige maakte daarvan beelden. Die waren te zien op tv. Dat zorgde voor een schandaal. King overleefde het geweld. Hij overleed in 2012 door een ongeluk. De agenten kwamen in 1992 wel voor de rechter. In de jury zaten vooral blanke mensen. De agenten kregen geen straf. Dat zorgde in Los Angeles voor rellen waarbij 50 mensen stierven. Bijna 30 jaar na Rodney King is er nu George Floyd. Herhaalt de geschiedenis zich in de Verenigde Staten?

Tekst door Dominique Piedfort