‘Reynaert de vos’ in duidelijke taal
Het verhaal van Reynaert de vos is één van de oudste verhalen in onze taal. Het bestaat al sinds de Middeleeuwen. Sindsdien waren er veel versies van de tekst. Nu is er ook ‘Iedereen Reynaert’. Dat boek brengt het oude verhaal in duidelijke taal.
De echte titel van het verhaal is ‘Van den vos Reynaerde’. De schrijver is Willem die Madocke maekte. Dat is niet zijn echte naam. Niemand weet zeker wie hij was. Zijn voornaam was Willem. Hij schreef ook een verhaal of boek dat ‘Madocke’ heette. Dat verhaal of boek ging verloren. In een bewaarde tekst over Reynaert staat dat Willem ook ‘Madocke’ schreef. Daarom kreeg de schrijver die bijnaam.
Middelnederlands
Willem schreef ‘Van den vos Reynaerde’ tussen het jaar 1257 en 1271. Hij schreef in het Middelnederlands. Die taal spraken mensen hier toen. De keuze van Willem voor die taal was bijzonder. Nog maar heel weinig mensen konden schrijven in zijn tijd. Dat waren vooral mensen van adel of monniken. Die schreven meestal in het Latijn.
Dieren
Het verhaal over Reynaert is eigenlijk een lang gedicht. De tekst vertelt het verhaal over de slechte streken van Reynaert de vos. Hij steelt, liegt, bedriegt en pleegt zelfs moorden. De koning van het rijk wil hem daarom straffen. Eén ding valt op aan het verhaal: alle belangrijke figuren zijn dieren. Koning Nobel is een leeuw. Bruun de beer is een helper van de koning. Hij moet Reynaert vangen. Ook Tibeert de kat probeert dat later. Nog heel veel andere dieren spelen een rol.
Versies
Het oude verhaal telt 3.469 regels. Die zijn voor mensen van nu vaak moeilijk te begrijpen. Verschillende mensen schreven al nieuwe versies van het verhaal. Sommige van die versies zijn zelf al oud. Daarom zijn ze ook niet zo eenvoudig. Maar nu is er een tekst die iedereen kan lezen. Het boek heet dan ook ‘Iedereen Reynaert’.
Bekend
Marianne Vonck schreef de nieuwe tekst. Zij geeft les aan studenten die leraar willen worden. Ze is ook lid van het Reynaert-genootschap. Die vereniging wil het verhaal van Reynaert overal bekend maken. Met haar boek wil Marianne het verhaal ook leren kennen aan mensen die net Nederlands leren. Bij het schrijven kreeg ze hulp van lesgevers en cursisten van Ligo.
‘Iedereen Reynaert’ kan je gratis lezen op de website reynaertgenootschap.be/teksten. Je kan daar ook luisteren naar het boek. Lesgevers Nederlands als tweede taal (NT2) kunnen gratis boeken bestellen met een mail naar info@reynaertgenootschap.be.
Lees een stuk uit het boek
Hoofdstuk 4
Met Bruun de beer
Reynaert de vos
De beer vertrekt.
Hij gaat naar het huis van Reynaert.
‘Reynaert, kom mee’, roept de beer.
‘De koning wil je zien.
Kom je, beste vriend?’
Reynaert hoort de beer.
Hij denkt na.
Hij wil niet naar de koning.
Hij weet dat de galg klaarstaat.
Hij denkt na.
Hij lacht vals.
Hij heeft een plan.
‘Beste beer, lieve vriend’, zegt hij.
‘Ik kan niet mee, ik ben ziek.
Ik heb te veel gegeten.’
De maag van de beer knort.
Hij heeft honger;
beren hebben altijd honger.
‘In het dorp ligt een boom,’ zegt Reynaert,
‘die boom zit vol honing.
Zo lekker!
Ik heb zoveel gegeten!
En nu heb ik zo’n buikpijn.’
De muil van de beer valt open.
Hij smakt.
‘Waar is die honing?’ vraagt de beer.
Yesss, denkt Reynaert,
die domme beer gelooft mij.
‘Moet ik de honing tonen?’ vraagt Reynaert lief.
‘Ja, ja, ja, ja’, roept de beer.
Hij springt op en neer.
Hij vergeet dat koning Nobel wacht op Reynaert!
‘Kom, ik zal de boom tonen’, zegt Reynaert.
‘De boom ligt bij het dorp.
Volg mij.’
Ze wandelen naar de boom.
In de boom zit honing.
De mensen hebben de boom opengemaakt.
Er zit een wig in.
De beer kan niet wachten.
Hij stopt zijn kop en poten in de boom.
Hij wil honing.
Reynaert lacht luid.
Hij trekt de wig weg.
De boom valt dicht.
De beer zit vast.
