Keerpunt-scholen: “Er is nood aan dit soort onderwijs”
Op 2 september van vorig jaar startten de Freinet-scholen van Keerpunt met een nieuw project. Dat project had een doel. Want veel leerlingen in middelbare scholen gaan niet meer graag naar school. Keerpunt wil dat voorkomen. Wablieft bezocht een school in Vorst bij Brussel. Daar spraken we met leraar Kris Denys.
Kris Denys: Keerpunt is op zeven plaatsen gestart met een eerste jaar middelbaar onderwijs. Elk jaar hopen we te groeien. We hebben een school in Alken, Oudenaarde, Geraardsbergen, Vorst, Molenbeek en twee in Gent.
Wablieft: Freinet was een Franse onderwijzer die zijn leerlingen alles zelf liet onderzoeken. Is dat nog altijd de basis van Keerpunt?
Kris Denys: Freinet was inderdaad een onderwijzer. Hij vocht ook als soldaat in de Eerste Wereldoorlog. Hij werd gewond en kon daarna niet meer lang spreken. Vooral daarom liet hij zijn leerlingen zelfstandig werken. Dat kwam hem goed uit. Er zat niet echt een filosofie achter. En hij gaf les aan kinderen van boeren. Die kwamen niet naar school als de oogst er was. Toch zorgde hij ervoor dat ze hun taken konden doen. Voor hem was ook een rechtvaardige samenleving belangrijk. Wat hij deed, zit nog altijd in ons leerplan. Er bestaat wel een misverstand over onze scholen. De kinderen kunnen niet alles zelf kiezen. Ze hebben een grote verantwoordelijkheid. En de leerkracht legt daarbij de dingen op.
Welke leerlingen bereiken jullie? Zijn het kinderen die niet meer naar school willen?
Nee, in Molenbeek zijn het bijvoorbeeld kinderen die uit de buurt komen. Op de andere scholen is ons publiek heel divers. In totaal bereiken we nu 108 leerlingen. Wat we vooral niet willen, is mikken op de elite. We hoeven de kinderen van hoog-opgeleide ouders niet te bereiken. Sociale strijd is voor ons belangrijk. Mijn vak is burgerschap. Dat wil zeggen dat de leerlingen ergens vrijwillig moeten gaan werken. Ze gaan bijvoorbeeld werken in een plaats voor kinderopvang. In Molenbeek en Vorst zijn we ook gestart met een geefwinkel waar alles gratis is. Die winkel is er voor iedereen, niet alleen voor de armen. Dat is meer dan winkeltje spelen. We willen duidelijk maken dat er meer is dan een economie die alleen maar winst wil maken. Want dat kan onze planeet niet aan. Daarnaast zijn er alle andere vakken. Waarbij we het beste uit onze leerlingen naar boven willen halen.
Dit doet wat denken aan de partij PVDA. Zijn jullie een politieke school?
Het maakt voor ons niet uit op wie je stemt. Maar burgerschap heeft voor ons wel een betekenis. Je moet je in de samenleving vrijwillig willen inzetten voor de anderen. En niet denken aan het eigen belang.
Er is ook nog Steiner-onderwijs, maar dat is iets anders, toch?
Ja, daar is het geestelijke belangrijker. Daar gaat het meer over hoe het kind zich innerlijk ontwikkelt. Bij ons gaat het meer over de behoeften, over de armoede in de wereld. Maar ik vind het wel goed dat elke school een eigenheid heeft.
Hier zijn nu leerlingen uit andere scholen van Keerpunt aanwezig. Ze beslissen samen over de schoolreis. Mogen ze zelf kiezen waar de reis naartoe gaat?
Nee, je mag je niet vergissen. Wij gaan naar Meulenberg in Houthalen. Dat hebben de leerlingen niet zelf beslist. Wat gaan we op die reis doen? Dat mogen de leerlingen wel kiezen. Ik geef een ander voorbeeld. Deze ochtend kwamen de leerlingen hier toe. Ze begonnen allemaal achter een bal te lopen. Toen heb ik beslist om twee ploegen te maken. Daarna konden ze beter voetballen.
Meulenberg kwam in het nieuws door rellen. Dus die keuze is geen toeval?
We hopen dat daar onze nieuwe school kan komen. Dat vinden we goed omdat het een kansarme wijk is. Ook in Molenbeek is er veel armoede. Maar je leert er wel een warme gemeenschap kennen. Er is echt nood aan dit soort onderwijs.
Tekst door Dominique Piedfort
