Fanfare 'Moed en volharding' maakt muziek met kazoos

“Koning Filip wilde met ons op de foto”

Denk je aan zomer? Dan denk je ook aan feesten en optochten. Daar hoort soms ook een fanfare bij. Dat is een groep muzikanten die wandelt door de straten. Piet Ruytjens speelt in de Fanfare Moed en Volharding. Zij zijn een grappige groep muzikanten. 

De leden van Moed en Volharding bespelen hun trompetten en trombones niet echt. Vooraan op hun instrument zit een kazoo. Dat is een gek instrumentje. Het geluid ervan klinkt een beetje als het gekwaak van een eend. Je hoort de fanfare dus al van ver komen.

Wablieft: Waar komt jullie naam 'Fanfare Moed en Volharding' vandaan?

Piet Ruytjens: We vonden gewoon dat die naam goed klinkt. Verder dachten we er niet erg hard over na. Er bestaan nog fanfares met dezelfde naam. Dat wisten we niet toen we onze naam kozen. Gelukkig hebben we nog geen problemen gehad. 

We maakten ook meteen een logo. Daarop staat 'sinds 1945'. Dat is natuurlijk niet waar. Het is een grap. We zijn pas begonnen in 1998.

Hoe is de fanfare ontstaan?

Alles begon met een groep leiders uit onze groep van scouts. Die groep houdt elk jaar een weekend vol feest. Dat heet 'Scoutsorama'. We speelden er een keer een zotte fanfare. We liepen dan mee met de mensen van het fietsenrek tot aan de tent. Dat vonden we leuk. En ook het publiek vond dat grappig. 

Enkele maanden later vroeg een koppel ons om te spelen op het feest voor hun huwelijk. Zo kwamen er steeds meer optredens bij. Na een tijd stopten we allemaal met de scouts. Maar onze fanfare bleef bestaan. Het is een leuke manier om elkaar te blijven zien.

Bleef iedereen lid van de fanfare?

Nee. In het begin waren we een grote groep. Onze fanfare had ongeveer 30 leden. Maar sommigen vonden het toch niet zo leuk. Anderen wilden wel graag verder doen. Nu blijft er nog een groep van 14 leden over. 

Zijn jullie allemaal nog oud-leiders van de scouts? Of kwamen er ook andere leden bij?

Maar twee leden van de fanfare waren vroeger niet bij de scouts. We vragen soms nog aan anderen of ze willen meedoen. Zo deed een vriend van mij twee jaar mee. We reden dan samen naar de repetities in Antwerpen. Dat was fijn. Maar alle oud-leiders in de fanfare maakten samen veel mee. We hebben veel verhalen van vroeger. Daar komen we steeds op terug. Dat is soms misschien wat lastig voor wie er vroeger niet bij was. Daarom is mijn vriend gestopt. 

Wat maakt jullie fanfare zo bijzonder?

We zijn een soort van straattheater. Met onze grote instrumenten vallen we op. We spelen liedjes. Dat doen andere fanfares ook. Maar wij willen vooral het publiek pret laten hebben. We hebben bij elk liedje een soort van dansje. Dan kijken we voorbeeld plots allemaal tegelijk naar links. Dat ziet er grappig uit.

We spelen ook een liedje dat rustig begint. Maar het gaat steeds sneller en sneller. Op het einde van het liedje spelen we dat we moe zijn. Of dat was toch zo 20 jaar geleden. Intussen moeten we dat niet meer spelen. Nu zijn we echt moe na dat lied. (lacht) 

Wie beslist tijdens een optreden welke liedjes jullie spelen?

Dat doet onze 'vlaggenman'. Hij kiest de liedjes. Hij zegt ook wanneer we even moeten stoppen. Hij kijkt goed rond. En hij kan even praten met het publiek. Zo weet hij wat de mensen leuk gaan vinden.

Treden jullie vaak op?

In het begin speelden we niet veel optredens. We waren nog jong. Toen trouwden veel leden en kregen we kinderen. Daardoor hadden we niet veel tijd. We spraken toen af om maar één keer per maand een optreden aan te nemen. Nu zijn onze kinderen al groot. We hebben terug wat meer tijd. Misschien gaan we wel meer optredens doen. Maar dat is niet zeker.

Hoe vaak oefenen jullie?

We komen één keer per maand samen om te oefenen.

Hoe kiezen jullie de optredens?

Elke vraag voor een optreden gaat naar alle leden van de fanfare. Zo weten we wie van ons die dag vrij is. We moeten met genoeg leden zijn. Anders lukt het niet. Kunnen er genoeg leden mee naar het optreden? Dan nemen we het aan.

Vanaf hoeveel leden kunnen jullie optreden?

Dat hangt af van het soort optreden. Zijn we met minder dan acht? Dan treden we niet op. Voor een klein feest lukt het vanaf acht leden wel. Maar moeten we spelen op een markt, een kermis of een braderie? Dan moeten we met meer zijn. Anders vallen we niet op tussen de mensen. 

Sommige leden moeten er altijd zijn, anders lukt het niet. Mijn rol is niet zo heel belangrijk. Ik ben gewoon muzikant. Maar zonder onze 'vlaggenman' kunnen we niet optreden. Hij moet tijdens het optreden zien wat het publiek leuk vindt en wat niet. Niet iedereen kan dat. Daar moet je talent voor hebben. Ook de trommelaars zijn belangrijk. Zij zijn echte muzikanten. Niet iedereen kan zomaar trommelen. Op een kazoo blazen is niet zo moeilijk. En toch hebben we ook een paar leden die vals blazen (lacht). Maar dat maakt onze fanfare net zo leuk.

Is iemand van jullie muzikant voor zijn beroep? 

Nee. We hebben allemaal heel verschillende beroepen. Zo hebben we onder meer een arbeider in een chemische fabriek, een architect en een directeur van een school. Maar niemand van ons is beroeps-artiest.

Vroeger bij de scouts zongen we veel. We hebben dus wel gevoel voor muziek. Al zijn er ook leden van de fanfare die helemaal niet kunnen zingen. Zelfs niet als ze heel hard hun best doen (lacht).

Zingen jullie ook?

Nee. We blazen alleen door een kazoo. Maar daarvoor moet je eigenlijk wel kunnen zingen. Het is een speciale techniek. Je neuriet door het instrument. Neuriën is zingen met je mond dicht. En neurie je vals? Dan speel je ook vals op je kazoo. Voor andere instrumenten hoef je niet echt te kunnen zingen. Je kan vals zingen en toch perfect viool of trompet spelen. Maar door een kazoo mag je niet vals neuriën.

Welke muziek brengen jullie?

We spelen vooral muziek van vroeger, die fanfares toen speelden. Het zijn meestal liedjes om op te marcheren. Dan kunnen we stevig doorstappen. We speelden ook al op kerstmarkten. Dan brachten we alleen maar kerstliedjes.

Wat vind jij zelf fijn aan de fanfare?

Door de fanfare kan ik mijn oude vrienden blijven zien. Voor mij is dat misschien nog belangrijker dan voor de andere leden. De meesten wonen bij elkaar in de buurt. Ze zien elkaar vaker. Maar ik woon veraf. De fanfare is dan een goed excuus om mijn vrienden op te zoeken.

De fanfare is ook een leuke manier om mensen pret te bezorgen. Ik zet even mijn gekke hoed op. Dan kruip ik in een rol. Het is een beetje zoals acteren. Ik vind dat fijn. Ik geniet ervan om mensen te zien lachen.

Wat is het leukste dat jullie al deden?

Onze fanfare past het best op een kermis of een jaarmarkt. Maar we speelden ook al op grote evenementen zoals het festival Pukkelpop en de Gentse Feesten. We hebben ook al in de concertzaal Ancienne Belgique gespeeld. Maar het leukste was toen we koning Filip hebben ontmoet. Dat was in 2019. We mochten toen in Brussel spelen op 21 juli, de feestdag van België. 

Koning Filip wandelde vanuit zijn paleis door het Warandepark. Daar stonden wij. De koning kwam naar ons kijken. Hij gaf applaus. Hij schudde de hand van onze vlaggenman. Een half uurtje later kwam hij opnieuw voorbij. Toen vroeg hij: ‘Mag ik met jullie op de foto?’ Dus nu hebben we een foto met de koning. Daar zijn we heel fier.

Wat willen jullie graag nog doen met de fanfare?

We zouden heel graag eens optreden in het buitenland. Maar dat zal wellicht een droom blijven. Fanfares zijn vooral geliefd in Vlaanderen. Er zijn maar weinig andere landen waar mensen van fanfares houden. 

Eén keer lukte het bijna om op te treden in het buitenland. Enkele jaren geleden zouden we in het Baskenland optreden, samen met een volksdans-groep. Maar het duurde te lang om alles te regelen. Daardoor konden niet genoeg leden van de fanfare mee.

Hebben jullie binnenkort nog optredens?

Na de zomer treden we op in de gemeente Reet. Op 18 september vieren ze daar 'Brooikensdag'. We hebben nog enkele kleinere privé-optredens. En we gaan meedoen in een kortfilm. Maar daar moet ik voorlopig nog over zwijgen.

Marie Vander Borght