‘Meer vrouw op straat’

Straten krijgen de namen van vrouwen

De meeste straten in Vlaanderen en Brussel hebben de naam van een man. Amper 7% van alle straatnamen verwijzen naar een vrouw. Daarom deed Sofie Lemaire vorig jaar een oproep. Er moesten meer straten komen met de naam van een vrouw. Nu presenteert Lemaire op Canvas ‘Meer vrouw op straat’. De eerste resultaten zijn er al.



Acht grote steden vonden meer vrouw op straat een goed idee. Dat zijn Brussel, Antwerpen, Gent, Mechelen, Hasselt, Brugge, Leuven en Oostende. Gent deed het al heel goed. Daar waren al 112 straten genoemd naar vrouwen. In de andere steden bleef het bij plannen. Dat veranderde na de oproep. Het resultaat zie je in het tv-programma op Canvas. Vaak gaat het om vrouwen die een boeiend leven hadden. Toch bleven ze onbekend. Wablieft geeft enkele voorbeelden.



Redder van het leger

In Laken bij Brussel is er de Andrée de Jonghstraat in de wijk Tivoli. Dat kon je vorige week dinsdag zien op tv. Andrée De Jongh leefde van 1916 tot 2007. Ze was tijdens de Tweede Wereldoorlog een verpleegster bij het Rode Kruis. Ze kende een vriend die in Zuid-Frankrijk woonde. Zo kreeg ze een idee. Heel wat piloten stortten met hun vliegtuig neer in België en overleefden dat. Zij hoorden bij de legers die vochten tegen de nazi’s. Hoe konden de piloten terugkeren naar het veilige Engeland? De Jongh vond een manier. Ze bracht soldaten en piloten eerst naar Zuid-Frankrijk. Daar kregen ze hulp om in Spanje te geraken. Zo trokken ze naar Gibraltar, wat nog altijd Brits gebied is. Andrée De Jongh bracht in totaal 800 soldaten en 300 piloten in veiligheid.

 

De eerste transgender

In de aflevering over Brussel viel ook het leven van Elvire De Bruyn op. Zij leefde van 1914 tot 1989. Waarom is er dan nu de Willy De Bruynstraat in de buurt van het Noordstation?

Willy werd geboren als Elvire. Hij had zowel de kenmerken van een vrouw als van een man. Maar voor zijn ouders was hij een meisje. In de jaren 1930 werd hij als Elvire wereldkampioen wielrennen bij de vrouwen. Maar er kwam veel kritiek. Dit was toch een man? In 1936 trok Willy naar de rechtbank. Hij wilde een man zijn. Liet hij ook zijn geslacht veranderen met een ingreep? Dat is niet duidelijk. Willy ging wel koersen bij de mannen. Daar kon hij niet winnen. Daarom opende hij een café in de buurt van het Noordstation.



De enige Belgische Oscar

De stad Antwerpen belooft om de naam van Nicole Van Goethem een plaats te geven in de straten. Zij leefde van 1941 tot 2000. Haar naam lijkt onbekend. Maar ze is wel de enige die voor België een Oscar won. Die Amerikaanse filmprijs kreeg ze in 1986 voor de korte tekenfilm ‘Een Griekse tragedie’. De film toont hoe figuren een Griekse tempel moeten rechthouden. Dat werk wordt zinloos. Want de tempel brokkelt steeds verder af. De film toµµont met humor de zwakheden van de mens. ‘Een Griekse tragedie’ kreeg heel veel prijzen.

Eerlijke moeder

Wie zijn de andere vrouwen die opvallen in Antwerpen? In de eerste aflevering leerde je ook Paula Marckx kennen. Zij is nu ouder dan 90 jaar. Ze was een moeder die niet wilde trouwen met een man. Dat noemen we een bewust ongehuwde moeder. Haar kind had niet dezelfde rechten als een kind van een getrouwde moeder. Dat vond Paula niet eerlijk. Ze maakte er een zaak van. In 1979 kreeg ze gelijk van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Zo kregen alle kinderen dezelfde rechten als kinderen van een getrouwd koppel. Paula Marckx heeft nog altijd een boeiend leven. Zo werd ze op late leeftijd nog piloot.





Ook de aflevering over Oostende kwam al op tv. Op 24 maart staan de vrouwen uit Mechelen in de kijker. Je leert dan Adèle Colson kennen. Zij was de eerste vrouwelijke beiaardier ter wereld. Daarna volgen nog de andere steden. In Leuven valt Jeanne Cardijn nog op. Leuven is de stad van tv-kok Jeroen Meus. Hij heeft veel te danken aan Cardijn. Want zij schreef ‘Ons Kookboek’.



‘Meer vrouw op straat’, elke dinsdag om 21.20 uur op Canvas of op www.vrt.be/vrtnu



Artikel door Dominique Piedfort