Bekende ziekte die toch ook onbekend is

Op 11 april is er elk jaar de Wereld Parkinson-dag. Die dag vragen dokters, zieken en familie extra aandacht voor de ziekte van Parkinson. Want steun is nog altijd erg nodig. Steun voor wie de ziekte heeft, en steun voor onderzoek. Want genezen kan nog altijd niet.

Iedereen heeft wel eens gehoord over de ziekte van Parkinson. Toch weten de meeste mensen er weinig over. Daar wil de Wereld Parkinson-dag iets aan doen.

Oud en jong

In België leven nu ongeveer 40.000 mensen met de ziekte van Parkinson. Die ziekte treft vaak oudere mensen. Toch is 1 op de 10 zieken jonger dan 50 jaar. Bij sommigen begint de ziekte zelfs al voor ze 30 jaar zijn. Bij vrouwen komt de ziekte veel vaker voor dan bij mannen. 

Naam

De Engelse dokter James Parkinson beschreef de ziekte voor het eerst. Dat deed hij al in het jaar 1817. Hij onderzocht zes mensen met een ziekte die toen nog onbekend was. Parkinson noemde die ‘bevende verlamming’. Zijn ontdekking kreeg niet veel aandacht. Ongeveer 60 jaar later deed een Franse dokter verder onderzoek. Hij gaf toen de naam ‘ziekte van Parkinson’.

Oorzaak

De oorzaak van de ziekte was volgens dokter Parkinson scheurtjes in de zenuwen die door de wervels van de hals lopen. Dat bleek later niet juist. Wat is dan wel de oorzaak? Vele jaren van onderzoek hebben nog geen antwoord gebracht op die vraag. Bij een klein aantal zieken zit de oorzaak in de genen. Zij erfden de ziekte van hun ouders. Bij anderen is de oorzaak niet duidelijk. Giftige stoffen uit zware metalen, een ontsteking van de hersenen of kleine beroertes kunnen oorzaken zijn.

Dopamine

Dokters weten wel wat de ziekte van Parkinson doet. Ze doodt zenuw-cellen in de hersenen. Die cellen maken de stof dopamine aan. Die stof is nodig om signalen van de hersenen naar andere delen van je lichaam te sturen. Dopamine zorgt ervoor dat je goed kan bewegen. Heb je te weinig van de stof? Dan gaat bewegen moeilijk.

Eerste tekens

De ziekte van Parkinson begint meestal aan één kant van het lichaam. De eerste tekens zijn heel licht. Bewegen gaat wat moeilijker. Of een hand beeft heel licht. Dat lijkt eerst geen groot probleem. ‘Het gaat wel over’, denken mensen. Sommige mensen proberen het te verstoppen. Daarom duurt het soms nog lang voor een zieke weet dat hij of zij Parkinson heeft.

Cellen

De ziekte van Parkinson stopt niet. Ze maakt steeds meer cellen in de hersenen stuk. Na een tijd blijven de tekens niet meer aan één kant van het lichaam. Bewegen wordt steeds moeilijker. Praten lukt ook minder goed. Twee dingen tegelijk doen, zoals praten en stappen, vraagt heel veel aandacht. Het lijkt alsof het lichaam niet meer luistert naar wat de zieke wil.

Evenwicht

Het lichaam van iemand met de ziekte van Parkinson buigt vaak erg naar voor. Dat maakt stappen lastig. Zieken krijgen steeds meer problemen om hun evenwicht te bewaren. De eerste tijd kan een zieke zelf nog heel veel doen. Daarna heeft hij of zij steeds meer hulp nodig. Niet alleen het lichaam is dan een probleem. Ook geestelijk gaat een zieke steeds meer achteruit.

Snel of traag

Mensen leven gemiddeld tussen de 10 en de 25 jaar met de ziekte van Parkinson. Er zijn ongeveer 40 verschillende tekens van de ziekte van Parkinson. Geen enkele zieke krijgt die allemaal. Sommige mensen gaan heel snel achteruit. Bij anderen gaat dat heel traag. Dat maakt de aanpak voor iedere zieke anders. 

Middelen

Onderzoekers vonden nog geen geneesmiddel tegen de ziekte van Parkinson. Er zijn wel al veel middelen om beter te kunnen leven met de ziekte. Sommige daarvan helpen de hersenen om langer en meer dopamine aan te maken. Andere middelen vervangen dopamine. Bij sommigen zieken planten dokters een toestel in de hersenen. Dat helpt om het lichaam onder controle te houden.

Hulp

Niet alleen geneesmiddelen zijn nuttig. Een kinesist kan zieken helpen om hun lichaam beter onder controle te houden. Een logopedist kan helpen om langer goed te kunnen spreken. Zieken en hun familie krijgen heel vaak hulp van een therapeut. Veel mensen vinden ook steun bij de Vlaamse Parkinsonliga. 

Meer info vind je op parkinsonliga.be.